VATRA FEDERATION
Valdete Dida Cenalia
Vehbi Dibra studimet e larta i kishte kryer në Stamboll, ku krahas studimeve fetare merrej dhe me veprimtari atdhetare – kombëtare. Në planin politik të Vehbi Dibrës gjejmë një protagonist të shkëlqyer që punonte gjithmonë për mbarëvajtjen e atdheut dhe të kombit. Ishte njohës i mirë i gjuhës arabe, turke dhe persiane. Luajti një rol të rëndësishëm në Kongresin e Manastirit më 1908 së bashku me Hafiz Ali Korçën, Sherif Langun që mbështetën fuqishëm idenë e një alfabeti të ri të gjuhës shqipe. Ai theksonte se : “Injorancën s’mund ta justifikojmë e pleqërinë tonë as me mungesën e shkollave në atdheun tonë… pse jemi urdhnue për të studiue deri kur të vdesim, jemi urdhnue me udhëtue deri në vendet më të largëta për me studiue”.
Në Kongresin e Dibrës, që u mbajt në vitin 1909, Vebi Dibra u zgjodh kryetar i Kongresit, duke u bërë kështu një shpresë dhe vendosmëri për të luftuar kundër turqve. Ai, së bashku me shumë patriotë të tjerë shqiptarë që u bashkuan, morën vendime të rëndësishme për çështjet kombëtare, për shkollat shqipe dhe të drejtat e shqiptarëve. Turqit kërkonin të hiqnin të mësuarit e gjuhës shqipe në shkolla, por ai u shpreh: “Vendimet që janë marrë, s’ prishen ma”.
Duke qenë njohës i mirë i Kuranit, i krijuan bindjen se edhe popullin tonë Zoti e kishte krijuar shqiptar, se edhe gjuha shqipe ishte dhuratë hyjnore, prandaj edhe populli ynë shqiptar duhej të jetonte i lirë e i pavarur në Shqipëri e duhej të gëzonte si gjithë popujt e tjerë, bukuritë e këtij vendi, prandaj bashkohuni pa dallim të fitojmë lirinë e pavarësinë. Me autoritetin fetar dhe përpjekjet e tij të guximshme për çështjet kombëtare, Vehbi Dibra qe më i zgjedhuri si delegat dhe kryetar i delegacionit të Dibrës në shpalljen e Pavarësisë më 28 Nëntor 1912, në Vlorë. Zgjedhja në krye të delegacionit nuk ishte rastësi, por ishte zgjedhur si njeri i respektuar dhe që kishte dhënë shumë për çështjet kombëtare shqiptare. Kuvendi i Vlorës, për zgjuarsinë në shërbim të çështjes kombëtare, për aftësitë e tij intelektuale, aftësitë e plota juridike dhe autoritetin e tij fetar në mbarë popullin shqiptar, e zgjodhi Vehbi Dibrën kryetar të Senatit të parë shqiptar, në Nëntor të vitit 1912. Vehbi Dibra merr përsipër të zgjidhë dy probleme që ndikonin në shpalljen e Pavarësisë:
E para ishte se vendosja e shqiponjës në sfondin e flamurit tonë kombëtar nuk pranohej nga opinioni publik. Vehbi Dibra e komentoi “se duhet të vendosim shqiponjën në mes të flamurit kombëtar, kjo nuk cenon aspak besimin islam”.
E dyta, Ismail Qemali mendonte si një katalizator i mirë për të zgjidhur mosmarrëveshjet mes turqve që mundoheshin të ndalonin me forcë “Shpalljen e Pavarësisë” ishte vetëm Vehbi Dibra, kështu që e zgjodhi në krye myftiun e Dibrës, Vehbi Agollin.
Këto vlera juridike, shkencore dhe dijet e tij fetare e detyruan Ismail Qemalin ta linte si zëvendës të tij gjatë kohës ku kërkonte nga shtetet evropiane të drejtat e shqiptarëve për të sensibilizuar “Shpalljen e Pavarësisë”. Vehbi Dibra dha një kontribut të shquar në ngritjen dhe organizimin e administratës, hartimin e ligjeve dhe të udhëzimeve për ngritjen e qeverisë së parë shqiptare. Kristiani e myslimani janë vëllezër shqiptarë të pandarë”. Kështu u shpreh në Ditën e Flamurit, në Ditën e Shpalljes së Pavarësisë, më 28 Nëntor 1912, Vehbi Dibra, i cili në Qeverinë e parë shqiptare u emërua kryetar i Komunitetit Mysliman për gjithë Shqipërinë.
Foto: wikipedia.org
