Shkolla shqipe në Bolzano, gjuha dhe identiteti kombëtar i shqiptarëve në itali 

Esmeralda Sadiku mësuese në shkollën shqipe “Artur Lleshi” në Bolzano, Itali, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Bolzano, Itali, nëpërmjet mësimit të gjuhës, kulturës shqipe dhe historisë kombëtare. Me mësuesen Esmeralda Sadiku bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLËS SHQIPE NË BOLZANO

Shkolla shqipe Bolzano është pjesë e shoqatës “Nënë Tereza” Trento me president z.Gentian Shero. Ajo ka hapur dyert e saj për herë të parë më 29.09.2018. Hapja e kësaj shkolle ishte tashmë një domosdoshmëri për komunitetin shqiptar në Bolzano, pasi mungonte një shkollë shqipe në këtë qytet. Ne jemi mësuar t’i quajmë shkolla, por në të vërtet janë kurse që zhvillohen çdo të shtunë pasdite nga mësues vullnetarë. Ky është viti i gjashtë shkollor për shkollën tonë, e cila nuk e ka ndërprerë aktivitetin e saj as gjatë pandemisë, duke zhvilluar mësimin online në Zoom. Në janar të 2021 shkolla jonë mori emrin “Artur Lleshi” i cili ishte njëri prej krijuesve të shoqatës “Nënë Tereza” e një nga mbështetësit kryesor të shkollave shqipe. Artur Lleshi humbi jetën si pasojë e një infarti në 8 dhjetor 2020. Në këtë vit shkollor shkolla jonë e nis rrugëtimin e saj me 85 nxënës të rregjistruar nga mosha 4 -15 vjeç. Mësimi zhvillohet në dy orare nga 75 miuta secili e në këto orare kemi gjithsej pesë grupe nxënësish të ndarë sipas nivelit dhe moshës. Së bashku me kolegët e mi Irfan Muslija e Elona Lapi japim mësim çdo të shtunë.

MËSIMI SHQIP NË DIASPORË, SFIDË PËR ÇDO MËSUES

Zhvillimi i mësimit të gjuhës shqipe në diasporë është një sfidë e vërtet për çdo mësues, pasi klasat janë mikse, pra  niveli ose mosha e fëmijëve në një grup nuk është i njëjtë, gjithashtu përballesh me fëmijë që vijnë nga krahina të ndryshme e flasin dialekte të ndryshme ose që flasin veç italisht. Në vitet e para librat e sjella nga autoritetet shqiptare ishin të papërshtatshme për moshën dhe nivelin e nxënësve tanë. Prej dy vitesh QBD na ka pajisur me paketën e librave  e cila është fryt i marrëveshjes e punës së përbashkët së  ministrive të arsimit të shtetit shqiptar dhe atij kosovar. Kjo paketë është e ndarë në tri nivele dhe i përshtatet më shumë klasave tona. Megjithatë jam e mendimit që mësuesi duhet btë jetë një arkitekt i mirë i ndërtimit të orë së mësimit duke e përshtatur çdo material me nivelin e nxënësve në klasë. Bashkëpunimi me prindërit e bën më të lehtë procesin e të nxënit dhe anën organizative. Me prindërit e shkollës sonë kemi pasur gjithmon një bashkëpunim të frytshëm, ky është edhe një nga treguesit e vazhdimësisë dhe zgjerimit të shkollës sonë. E gjithë kjo është në të mirë të asaj që së bashku po mbjellim tek kjo gjeneratë e re. Për shembull vitin e kaluar së bashku me prindërit zhvilluam një eskursion në Vienë, për të vizituar muzeun ku ndodhen armët e heroit tonë kombëtar Gjergj Kastrioti – Skënderbeu. Gjatë pandemisë me grupi e adoleshentëve ndoqa projektin mësimor “Të njohim vlerat më të larta shqiptare”. Besa, trimëria, nderi, gruaja shqiptare ishin argumentat tona të bazuara në librin “Tregime të motshme shqiptare” të Mitrush Kutelit.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË ITALI

Tashmë jemi përballë gjeneratës së tretë të emigracionit shqiptar në Itali. Sot më shumë se kurrë është e nevojshme frekuentimi i shkollave shqipe. Duhet të edukojmë te këta fëmijë dashurinë për gjuhën (një ndër gjuhët më të vjetra në Europë), historinë e shkruar me gjak në çdo cm të saj  ,traditat e kulturën shqipe. Me këto filiza të reja të lindura në dhe të huaj duhet punuar shumë e  me shumë kujdes. Duhet të mbjellim te ta farën e dashurisë e krenarisë për gjithçka të bukur shqipe, pasi një pemë nuk mund të egzistojë pa rrënjë të forta.

ITALIANËT MBËSHTESIN MËSIMIN SHQIP

Shpesh na shohin me admirim  për nismen tonë. Dëshira për të çuar përpara trashëgimninë tonë kulturore i habit, mendojnë se ne kur vijmë këtu leme pas gjithcka e nis këtu një jetë e re. Na përgëzojnë për kurset tona dhe punën që bëjmë me brezin e ri. Vitin e kaluar në një takim të titulluar “Të mësosh shqip në Alto Adixhe”, ku moren pjesë aksesorë të kuturës në komunën e Bolzanos, një prej personaliteteve u shpreh: “Ne kemi shumë për të mësuar nga ju dhe nisma juaj, nga dashuria e krenaria me të cilën flisni për vendin e rrënjët tuaja. Për fat të keq tek ne është zbehur mjaft kjo gjë”. Gjej rastin të falenderoj dhe CNA e cila na mundëson sallën e saj, me kushte optimale, për të zhvilluar mësimin çdo të shtunë dhe e gjithë kjo falas.

MËSIMDHËNIE PËRMES TEKNOLOGJISË, VËSHTIRËSITË NË MËSIMDHËNIE PËR FËMIJËT ME DYGJUHËSI

Salla në të cilën ne zhvillojmë mësimin është e kompletuar me linjë interneti e videoprojektor, çka na jep mundësinë ta zhvillojmë mësimin duke përfshirë edhe teknologjinë bashkëkohore. Të mësojmë nëpërmjet lojës, figurave ngjyrosjes, të ndërlidhim njohuritë teorike me video të ndryshme e bën më interesante orën e mësimit. Filmat vizatimor, përrallat, librat me figura janë pjesë e orëve tana të mësimit. Vështirësitë mbeten prezente, pasi në zonën tonë kemi dygjuhësi (italisht -gjermanisht). Një fëmijë që në vitet e para të shkollës gjendet përpara tri gjuhëve. Ndërhyrja e familjes, e folura shqip në shtëpi është shumë e rëndësishme për të ruajtur vazhdimësinë, pasi duhet të jemi të vetëdijshëm se kurset tona nuk mjaftojnë, janë pak orë.

KUSH ËSHTË MËSUESE ESMERALDA SADIKU?

Jam rritur në qytetin e Cerrikut, në një familje të thjeshtë çame, me dashurinë për origjinën, traditat, guzhinën e fisnikërinë e tumankuqeve. Studimet e para i ndoqa në qytetin tim. Në vitin 2003 jam dipllomuar në degën Gjuhë – Letërsi pranë Universitetit “Aleksandër Xhuvani” Elbasan. Për 9 vite kam punuar si mësuese në shkollat e qytetit tim duke kaluar nga gjenerata në gjeneratë. Sot nxënësit e mi janë juristë, ekonomistë, mjekë,dentistë etj e unë krenohem me çdo arritje të tyren, ashtu si emocionohem e përlotem nga urimet e tyre çdo 7 Mars. Prej vitit 2018  jap mësim në shkollën shqipe “Artur Lleshi” në Bolzano. Bashkë me fëmijët e çdo hap të tyrin rritem dhe unë si mësuese. Në shtator të 2019 kam marrë titullin “Ambasadore e Kombit” për kontributin tim në shkollën shqipe në çdo fushë të saj. Në shkurt të 2021 jam njohur nga shteti shqiptar si mësuese në diasporë. Misioni im vazhdon ende…