Historia befasuese e këngëve të Krishtlindjeve në SHBA

Përgatiti Rafael Floqi

Mariah Carrey ” All I Want for Christmas Is You”

Një Krishtlindjes jo aq e gëzuar sa duhet

In a year when most musicians faced uncertainty, Mariah Carey secured a streaming deal. ‘Mariah Carey’s Magical Christmas Special’ premieres on Apple TV+ on Friday.

Në episodin tonë të fundit të udhëtimit tonë nëpër muzikën e viteve 1990, ne zhytemi thellë në këngën më të madhe të festave të tre dekadave të fundit dhe udhëtimin e gjatë të Mariah Carey drejt lumturisë.

Grunge. Klani Wu-Tang. Radiohead. “Wonderwall”. Muzika e viteve ’90 ishte sa emocionuese aq edhe e larmishme. Por çfarë thotë ajo për epokën – dhe pse ka ende rëndësi? Në shfaqjen tonë, 60 këngë që shpjegojnë vitet ’90, shkrimtari i muzikës Ringer dhe i mbijetuari i viteve ’90, Rob Harvilla, nis një kërkim për t’iu përgjigjur këtyre pyetjeve, një këngë në një kohë. Historia dhe trashëgimia e “All I Want for Christmas Is You” të Mariah Carey.

Eshte koha. Është koha që do të thotë se është dhjetor. Dhjetori i përket Mariah Carey. Cilat janë këngët e reja thelbësore të Krishtlindjeve të lëshuara gjatë jetës së Mariah Carey? “Krishtlindja e fundit” nga Wham. “Krishtlindja e mrekullueshme” nga Paul McCartney. “Krishtlindjet në Hollis” nga Run-DMC. “Përfundimi i Krishtlindjeve” nga Waitresses. (Ti e di.) Dhe “All I Want for Christmas Is You” nga Mariah Carey. Kjo është lista.

“All I Want for Christmas Is You” doli në vitin 1994 dhe tingëllon disa shekuj më i vjetër se kaq, në mënyrën më të mirë. Në momentin e goditjes – herën e parë që dëgjuat Mariah-n të nxirrte atë refren të parë – dukej klasik, dukej i përjetshëm, dukej sikur po luante në grazhd kur lindi Jezu Krishti.

Dhe është një këngë tepër e trishtuar. Unë nuk po përpiqem ta shkatërroj “All I Want for Christmas Is You” për ju. Krejt e kundërta. Unë jam duke u përpjekur për ta rritur atë. Po mundohem ta thelloj. Pyetja para nesh sot është se kush ishe ti në “All I Want for Christmas Is You”. Kam frikë se përgjigjja, siç tregon Mariah Carey historinë e saj tani, është se nuk keni qenë ju. Nuk kishte njeri. Ajo nuk kishte njeri, me të vërtetë që priste. Kjo këngë është një fantazi. Kjo këngë është aspiruese. Kjo këngë është një kujtesë se muzika pop – dhe ndoshta veçanërisht muzika pop me temën e Krishtlindjeve – mund të jetë po aq transportuese për këngëtarin (dhe kompozitorin) sa është për dëgjuesin. Gjithsesi, po përpiqem t’ju jap një kuptim, për mesin e viteve ’90, Mariah Carey, të asaj që fatet i lejuan dhe çfarë nuk i lejuan.

Si fillim – dhe kjo është e rëndësishme të mbahet mend – mesi i viteve ’90, Mariah Carey është e pasur dhe e famshme. Jo në mënyrë të paprecedent, por shumë afër. Ajo ka lindur dhe është rritur kryesisht në Long Island; albumi i saj debutues i vetëtitulluar doli në vitin 1990. Ajo ishte 21 vjeçe. Albumi i Mariah Carey, i cili kaloi 11 javë në vendin e parë në tabelën e albumeve Billboard, rezultoi katër nr. 1 per Singëll, në fund të fundit shiti 15 milionë kopje në mbarë botën dhe fitoi dy Grammy, duke përfshirë Artistin më të Mirë të Ri. Ajo ka fituar gjithsej pesë Grammy, Mariah Carey, deri më tani në karrierën e saj 30-vjeçare. Nëse ka ndonjë arsye për t’u ofenduar në emër të dikujt sepse ata kanë fituar vetëm pesë Grammy, tani është koha.

Mendoj për Mariah Carey-n si Eddie Van Halen të vokalistëve të pop-it të viteve ’90: kishte aftësi teknike mahnitëse, por e prirur në shërbim të këngëve po aq befasuese. Këngë pop. Edi kishte trokitur me gishta, kishte copëtuar; Mariah ka regjistrin e bilbilit dhe sigurisht ka melisma, që është kur një fjalë njërrokëshe e kthen në një fjalë 35 rrokëshe. Por në lartësitë e tyre përkatëse, këta dy njerëz nuk po shfaqeshin kurrë. Është ndryshimi midis marifeteve dhe grepave. Gjatë disa albumeve të saj të para të suksesshme, ju mund të dëgjoni Mariah duke e përmirësuar zanatin e saj, por në një mënyrë që ndihet e lehtë, e natyrshme dhe e kapshme. Secila prej atyre 35 rrokjeve tregon një histori. Çdo rrokje është e nevojshme. Kjo nuk është teknikë boshe. Çdo gjë është në vendin e duhur.

Në vitin 1993, Mariah Carey u martua me Tommy Mottola, kryetar dhe CEO i markës së saj diskografike, Sony Music. Tommy, me sa duket, nuk ishte i dashuri i ëndrrave në fjalë. Jo një martesë e lumtur. Për më shumë rreth kësaj teme ju referoj te autobiografia e saj, The Meaning of Mariah Carey, shkruar bashkë me Michaela Angela Davis dhe botuar në shtator 2020. Jo një libër i lumtur. Ishtë një burrë i zymtë. Ishte dikensian. Është sikur Oliver Twist të kishte një rreze prej pesë oktavash. Ishte koha më e keqe dhe më pas kur ajo u martua me Tommy Mottola.

Nëna e Mariah ishte një këngëtare e bardhë e operës me origjinë irlandeze, familja e së cilës e mohoi atë për martesën me babain e me ngjyrë të Mariah. Ata u divorcuan kur Mariah ishte e vogël dhe ajo luftoi, duke u rritur, me identitetin e saj dyracor. Ajo shkruan: “Takimet e mia të para me racizmin ishin si një puthje e parë në të kundërt”. Ajo duron një breshëri sharjesh racore nga shokët e saj të bardhë të klasës; ka një tjetër skenë agonike kur ajo ka frikë të kërcejë për gjyshen e saj, nënën e babait të saj, sepse nëse Mariah kërcen keq, kjo mund të provojë se ajo nuk është vajza e babait të saj, se ajo nuk është me të vërtetë e zezë.

Kështu që ajo vajzë e vogël bëhet e pasur dhe e famshme. Dhe ajo ka frikë, me të drejtë, se familja e saj tani e sheh atë kryesisht si një bankë. Në fakt, Mariah thotë tani që ajo u martua me Tommy Mottola-n një mashtrues, të tmerrshëm dhe të gjithëfuqishëm, jo aq për dashuri, por sepse ai mund ta mbronte nga familja e saj. Por ideja e Tommy-t për mbrojtjen ishte ta mbyllte atë. Është një romancë përrallore në kuptimin si Rapunzel. Të porsamartuarit e lumtur zotëronin një rezidencë shumë milionëshe në Bedford të Nju Jorkut, të cilën bashkëshorti i Mariah-s e shndërroi në një panoptikon luksoz: roje, kamera, telefona celularë në mënyrë që zëri i tij të mund ta ndiqte atë kudo.

Mariah i referohet kësaj shtëpie si Sing Sing, si në burg. Ajo ishte gjithmonë e vëzhguar dhe nuk lejohej kurrë të largohej vetë; ka një skenë shumë të trashë dhe gjithashtu thellësisht të trishtuar në libër ku Mariah është në studion e saj të bukur në shtëpi duke regjistruar me reperin Da Brat dhe ata sajojnë këtë skemë të përpunuar të tipit Ocean’s Eleven për të dalë fshehurazi jashtë, për t’u hedhur në një nga makinat e Mariah dhe për të shkuar për të marrë, patate të skuqura në një Burger King dhe të ktheheshin menjëherë. Kjo është e gjitha. Është përshtatur si një akt i paimagjinueshëm rebelimi, ashtu si shumë nga hitet e saj më të mëdha të hershme, tani janë përshtatur si pamje super të gëzuara dhe të pakujdesshme në një univers alternativ në të cilin Mariah Carey e vërtetë vetëm mund të ëndërronte të banonte. Ajo shkruan, “Kam krijuar vajzën argëtuese dhe të lirë në videot e mia, në mënyrë që të mund të shikoja një version të vetes si të gjallë, të jetoj si zëvendësuese përmes saj – vajza që pretendoja të isha, vajza që doja të isha unë.”

Albumi i katërt i Mariah Carey quhet Merry Christmas. Doli në vitin 1994, një vit pasi Mariah dhe Tommy u martuan. Janë 10 këngë, në origjinal. Me respekt, nuk kam shumë për të thënë për nëntë prej tyre. Ato janë të bukura. Ato janë përrallorw. Një shënim më i gjerë: Mariah shkruan shumë rreth asaj se si Tommy ishte dukshëm i pakëndshëm me identitetin e saj dyracor dhe e kishte bërë që Sony ta quante atë, në thelb, si një artiste e bardhë dhe një artiste “bashkëkohore e rritur”. Ndërsa Mariah natyrshëm dhe me zgjuarsi tërhiqej nga R&B më bashkëkohore dhe madje edhe nga hip-hop. Në vitin 1995 ajo do të bashkëpunonte me Old Dirty Bastard të Klanit Wu-Tang në remiksin jashtëzakonisht të suksesshëm “Fantasy”, dhe kjo gjithashtu portretizohet si një akt i paimagjinueshëm rebelimi. Tommy nuk e mori fare apelin: ODB ishte e zhurmshme dhe katastrofike dhe aspak ideja e një shefi të labelit të gardës së vjetër për një yll modern pop. Mariah pa se çfarë po ndodhte. Burri i saj jo.

Kryevepra e Carey është një vepër e pabesueshme e trukut filozofik. Krishtlindja është një kohë e teprimit e bazuar në materiale dhe dashuri, megjithatë kënga është e fokusuar ngushtë në vetëm një gjë: të jesh me një person specifik, p.sh., ty. Ajo hedh poshtë idenë e dashurisë në përgjithësi në favor të dashurisë në veçanti, duke sfiduar dhe përcaktuar njëkohësisht konventat e muzikës pop. Me pafundësisht me më shumë ekonomi shprehëse dhe tekste padyshim më tërheqëse, “All I Want for Christmas Is You” është një lloj dialektike hegeliane e dëshirës së Krishtlindjes, duke marrë nocionet kontradiktore të bollëkut dhe specifikën dhe duke i paketuar ato mjeshtërisht në një melodi qe ste hiqet nga mendja për të gjitha brezat.”

Mariah Carey – All I Want For Christmas Is You (Official Video)